RLG wdraża pilotaż systemu kaucyjnego w Serbii w koncepcji smartDRS
- W Serbii ruszył pilotaż systemu kaucyjnego opierającego się m.in. na rozwiązaniu Smart DRS, którego współautorem jest firma RLG
- Smart Urban Packaging Waste Collection System to projekt mający na celu stworzenie zrównoważonego modelu efektywnej i innowacyjnej zbiórki opakowań po napojach w Serbii. Wskaźnikiem sukcesu projektu jest fakt, że 30% opakowań z łącznie 3,3 mln produktów seryjnie oznaczonych specjalnym kodem zostanie zebranych za pośrednictwem pilotażowego, inteligentnego systemu recyklingu. Terenem, na którym realizowany jest projekt, jest miasto Zrenjanin.
- Smart DRS to ewolucja systemu kaucyjnego, który wykorzystuje podstawę tradycyjnego systemu, ale wzbogaca ją o dodatkowe rozwiązania, takie jak m.in. inteligentna platforma IT do śledzenia opakowań, rozliczania i łatwej komunikacji w czasie rzeczywistym między wszystkimi działającymi stronami, a także opierający się na oznakowaniu produktów unikatowymi kodami.
- To kluczowa innowacja w stosunku do obecnie funkcjonujących rozwiązań oraz ważna inspiracja dla procesu kształtowania systemu kaucyjnego w Polsce.
Wiele lat funkcjonowania tradycyjnych systemów kaucyjnych ujawniło ich niedoskonałości. Jedną z nich jest wykluczenie sporej części społeczeństwa mieszkającej daleko od większych miejscowości, gdzie skupionych jest najwięcej punktów zbiórki. Serbia zdecydowała się na pilotaż systemu kaucyjnego bazującego na rozwiązaniu Smart DRS, który pozwala na wprowadzenie niezbędnych innowacji. W mieście Zrenjanin w Serbii działa obecnie 20 urządzeń, które pozwalają na trzy sposoby zbiórki opakowań po napojach – są to: skanery ręczne, RVMy, a także e‑kosze. Są one połączone autorską platformą IT, która tworzy cały system informatyczny i umożliwia rozpoznawanie i zliczanie opakowań poprzez unikatowe oznakowanie, co z kolei zapobiega oszustwom. Urozmaicenie infrastruktury do zbiórki w istotny sposób ułatwi dostęp do niej klientom, dzięki nim mogą oni oddać opakowanie wygodnie w drodze do pracy czy w lokalnym sklepiku, bez konieczności wyjazdu do dużego miasta.
Kolejną innowacją są inteligentne urządzenia odczytujące kod, które wykorzystują opracowywaną w ostatnich latach przez RLG i partnerów firmy technologię, pozwalającą uzyskać szybkie skanowanie. Są to tak zwane Pierścienie 360°. Zapewniają one płynność i zwiększają szybkość działania. Do ich budowy wykorzystano m.in kamery oraz systemy wbudowane z chipami. We współpracy z firmą Solagro powstały unikatowe RVMy i e‑kosze, które precyzyjnie przetwarzają kody, mimo że nie wykorzystują przenośników taśmowych, a siłę grawitacji, co wymaga skrócenia czasu skanowania kodu.
Wdrażamy w Serbii system kaucyjny, który w przeciwieństwie do tradycyjnych modeli jest efektywniejszy kosztowo, odporny na oszustwa, a przy tym pozwala na śledzenie opakowania w czasie rzeczywistym przez cały proces: od sprzedaży do zawrócenia opakowania do ustalonego miejsca. Co więcej, system ten może być hybrydowy, czyli bazować na dowolnych kodach: i tracyjnych i unikatowych – powiedział Andrzej Grzymała, prezes zarządu RLG w Polsce. – Dziś można zaobserwować tendencję odchodzenia od tradycyjnych systemów kaucyjnych, które mają wiele nierozwiązanych kwestii: od oszustw przez niebotyczne koszty wdrożenia i zarządzania po niską elastyczność. Dlatego cieszymy się, że coraz więcej krajów otwiera się na innowacje. W tym roku wdrażamy nasz system informatyczny również w Szkocji, choć w zupełnie innym zakresie dostosowanym do życzenia zamawiającego, który jest bardziej konserwatywny, ale otwiera swój system na nowoczesne rozwiązania w przyszłości.
Serbski pilotaż ruszył we współpracy z niemiecką agencją rozwoju GIZ, a także wieloma instytucjami i firmami (np. Tetra Pak), w tym producentami napojów (np. Coca-Cola Hellenic, Red Bull GmbH czy Carlsberg Serbia). Jak komentuje Jelena Petljanski Kiš, przedstawicielka Ball Packaging, inicjatora projektu, który pojawił się najpierw w okrojonej wersji – Jako że szukaliśmy partnera, który wzniósłby projekt na jeszcze wyższy poziom, natrafiliśmy na firmę, która dokonała kluczowej zmiany w naszej historii. (…) RLG rozwijała system bazujący na unikalnym oznaczeniu opakowań napojów. Szybko stało się jasne, że był to dokładnie ten potencjał know-how, który powinniśmy przełożyć na pilotaż interesujący dla wszystkich europejskich interesariuszy zajmujących się segregacją odpadów oraz wdrażaniem systemów kaucyjnych.
Pilotaż obejmuje cztery typy opakowań na napoje: butelki PET, butelki szklane, puszki oraz kartony. Producenci otrzymują raport zawierający szczegółowe informacje nt. produktów wprowadzonych na rynek w danym sklepie, zebranych opakowaniach, a także ilości, lokalizacji i materiału dostępnego w punkcie zbiórki. Zgodnie z harmonogramem, pilotaż ma zakończyć się w lipcu 2023 roku.
Każdy system kaucyjny powinien być szyty na miarę tak, aby umożliwić jak najwyższe poziomy zbiórki opakowań. Obserwujemy, że tradycyjne modele, ograniczające się w praktyce do recyklomatów w dużych centrach handlowych, to nie tylko ogromna inwestycja, ale i powód wykluczenia z systemu niektórych grup klientów, np. zamieszkałych w mniejszych ośrodkach miejskich czy korzystających ze sklepików osiedlowych. W tym kontekście widzimy ogromny potencjał dla Polski płynący z wykorzystania Smart DRS. Wg danych GUS w Polsce pod koniec 2020 roku na obszarach wiejskich mieszkało 40% ludności, która posiada najłatwiejszy dostęp do małych lokalnych sklepów. Pilotaż w Serbii to testowanie nowych rozwiązań właśnie w takich warunkach – skomentował Andrzej Grzymała.