Czy przed nami koniec z ekościemą?

W ramach walki z greenwashingiem, czyli ekościemą, Unia Europejska rozpoczęła prace nad nowym prawem, a planowane przepisy zostały zawarte w projekcie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uzasadniania wyraźnych oświadczeń środowiskowych i informowania o nich (dyrektywa w sprawie oświadczeń środowiskowych – Green Claims Directive). Najważniejszym celem wskazanym w projekcie jest przede wszystkim ujednolicenie wymagań w zakresie oznakowania produktów oraz weryfikacja informacji środowiskowych, które są przekazywane konsumentom (zgodność produktu z prawdą informacyjną przekazywaną przez producentów konsumentom).

W ramach sprawdzenia tych informacji zaproponowano rozwiązanie jakim jest niezależny weryfikator poddający analizie informacje związane z produktem oferowanym konsumentowi. Analiza powinna być prowadzona przez weryfikatora, który po jej zakończeniu wystawia certyfikat zgodności poświadczający, że oświadczenie środowiskowe lub oznakowanie ekologiczne spełnia wymagania prawne i jest zgodne z prawdą.

Niezależny weryfikator musi spełniać następujące wymagania:

• weryfikator to osoba niezależna od produktu, którego dotyczy oświadczenie środowiskowe, lub od przedsiębiorcy związanego z tym oświadczeniem,
• weryfikator, jego kierownictwo najwyższego szczebla oraz pracownicy odpowiedzialni za realizację zadań związanych z weryfikacją nie mogą brać udziału w działalności, która może zagrażać niezależności ich osądów lub wiarygodności w odniesieniu do działań weryfikacyjnych,
• weryfikator i jego pracownicy wykonują zadania związane z oceną zgodności z najwyższym stopniem rzetelności zawodowej, muszą posiadać konieczne kwalifikacje techniczne oraz nie mogą być poddawani żadnym naciskom ani zachętom, zwłaszcza finansowym, które mogłyby wpływać na ich osąd lub wyniki działań weryfikacyjnych,
• weryfikator dysponuje wiedzą fachową, sprzętem i infrastrukturą wymaganymi do przeprowadzania działań weryfikacyjnych, w odniesieniu do których został akredytowany,
• weryfikator dysponuje wystarczającą liczbą odpowiednio wykwalifikowanego i doświadczonego personelu odpowiedzialnego za wykonywanie działań weryfikacyjnych,
• pracownicy weryfikatora dochowują tajemnicy zawodowej w odniesieniu do wszystkich informacji uzyskanych podczas wykonywania działań weryfikacyjnych,
• jeżeli weryfikator zleca podwykonawstwo określonych zadań związanych z weryfikacją lub korzysta z usług jednostki zależnej, ponosi pełną odpowiedzialność za zadania wykonywane przez podwykonawców lub jednostki zależne, a także ocenia i monitoruje kwalifikacje podwykonawcy lub jednostki zależnej oraz wykonywane przez nich zadania.

Oświadczenie przygotowane przez niezależnego weryfikatora powinno zawierać m.in.:

• aspekty środowiskowe, takie jak rodzaje wpływu na środowisko lub efektywność środowiskową objęte oświadczeniem,
• odpowiednie normy unijne lub międzynarodowe – w niektórych przypadkach jeśli zachodzi konieczność,
• podstawowe badania/obliczenia, które zostały wykorzystane na potrzeby dokonania oceny, pomiaru i monitorowania wpływu na środowisko, aspektów środowiskowych lub efektywności środowiskowej objętych oświadczeniem, bez pomijania wyników takich badań lub obliczeń oraz wyjaśnień dotyczących ich zakresu, założeń i ograniczeń, chyba że informacje te stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa,
• krótkie wyjaśnienie sposobu, w jaki dokonano usprawnień będących przedmiotem oświadczenia,
• certyfikat zgodności, dotyczący uzasadnienia oświadczenia oraz informacje kontaktowe weryfikatora, który wystawił ten certyfikat,
• w przypadku wyraźnych oświadczeń środowiskowych dotyczących klimatu, które opierają się na kompensowaniu emisji gazów cieplarnianych – informacje na temat zakresu, w jakim opierają się one na takim kompensowaniu i czy dotyczą redukcji lub pochłaniania emisji,
• podsumowanie oceny, w jasny i zrozumiały dla konsumentów sposób; oświadczenie powinno zostać sporządzone w co najmniej jednym z języków urzędowych państwa członkowskiego, w którym składa się oświadczenie.