|Poland

3 lekcje z Niemiec, czyli jak w Polsce możemy wdrożyć system kaucyjny lepiej

12/09/2022

Niemiecki system kaucyjny dziś dobrze realizuje cele środowiskowe, jest przyjazny dla konsumenta oraz satysfakcjonuje producentów i handel. Jednak nie było tak zawsze, niemal 20 lat jego funkcjonowania to czas sprawdzianu dla zastosowanych rozwiązań. Część z nich zdało egzamin, a część okazało się być dla systemu obciążeniem i wymagało modyfikacji. Definiując ramy prawne polskiego systemu kaucyjnego warto przyjrzeć się elementom, które przetrwały próbę czasu, ale też najistotniejszym zmianom, jakim poddany był ten niemiecki czerpiąc z lekcji, jakie odrobił nasz sąsiad. Zwróćmy uwagę na trzy elementy:  centra liczenia, organizację zarządzającą systemem oraz wysokość kaucji. 

Mniej centrów liczenia

Początkowo w Niemczech było stosunkowo mało recyklomatów, dlatego większość opakowań podlegała zbiórce ręcznej. To z kolei wymagało dużej liczby centrów liczenia i skomplikowanej logistyki. Jednak z biegiem lat sklepy kupowały maszyny, a zbiórka stawała się coraz bardziej zautomatyzowana. Dlatego rezygnowano z niektórych centrów liczenia. Obecnie jest ich kilkanaście, a początkowo było kilkadziesiąt.

Projektując polski system kaucyjny musimy mieć na uwadze poziom automatyzacji infrastruktury, na jaki jesteśmy przygotowani od początku. Infrastruktura do zbiórki na jaką się zdecydujemy i będziemy w stanie uruchomić determinuje w pewien sposób to, ile mamy centrów liczenia i jak planować logistykę między punktami zbiórki, a centrami. Wraz z wzrostem liczby automatycznych punktów zbiórki, będzie malało zapotrzebowanie na centra liczenia. Trzeba wziąć pod uwagę te dwa wpływające na siebie czynniki, aby inwestycje w centra liczenia nie okazały się dokonanymi na wyrost.  - komentuje Andrzej Grzymała

Inna kwestia związana z infrastrukturą do zbiórki to jej struktura. W pierwszym okresie funkcjonowania systemu kaucyjnego w Niemczech, czyli niemal 20 lat temu, na rynku nie było jeszcze rozwiązań technologicznych alternatywnych wobec dużych i drogich recyklomatów, takich, jak chociażby skanery ręczne. Dziś, np w Słowacji, stanowią one ważne uzupełnienie tradycyjnych recyklomatów i dobrze mieć je na uwadze tworząc system w Polsce.  

Powołanie Administratora systemu

System kaucyjny w Niemczech zaczął funkcjonować bez organizacji, która czuwała by nad nim jako całością. Wynika to z faktu, że ustawa niemiecka nie wskazuje bezpośrednio, w jaki sposób należy zorganizować system zbiórki, jest w tym zakresie dobrowolność. Z tego powodu nie funkcjonuje w tym systemie jego jeden operator. Niestety, powodowało to na początku nieprawidłowości. Niektórzy sprzedawcy wykorzystywali luki prawne, które pozwalały im na przyjmowanie tylko tych opakowań, które zostały u nich zakupione. Takie działanie nie było korzystne dla konsumentów i nie przynosiło pożądanych wyników środowiskowych systemu. Dlatego już w 2005 roku, aby wyznaczyć pełniejsze ramy dla systemu, stworzono Deutsche Pfandsystem Gmbh (DPG), organizację składająca się z przedstawicieli producentów oraz handlu. DPG określa wymagania dla producentów oraz punktów zbiórki związane z włączeniem do systemu poprzez wprowadzenie standardu  związanego ze znakowaniem opakowań i specyfikacji urządzeń do zbiórki. 

Niemcy uznali, że powinna działać organizacja non-profit, która spina pewne zasady systemu i je odgórnie ustala, aby pogodzić interes środowiskowy z interesami poszczególnych uczestników systemu kaucyjnego i zapewnić jego harmonijne działanie. Zadanie to spełnia Deutsche Pfandsystem Gmbh, które zostało powołane aby praktycznie zaimplementować i zorganizować system na ternie kraju. Mamy dwie możliwości, aby system dział prawidłowo- wyznaczenie konkretnych ram i zasad działania systemu lub wyznaczenie organizacji, która te zasady będzie wyznaczała i pilnowała ich przestrzegania. Obecnie zaproponowane w polsce rozwiązanie może doprowadzić do wielu problemów jeśli biznes nie wyznaczy wspólnego organu nadzorującego i wydającego jednolite zasady organizacji systemu. - dodaje Grzymała.

Odpowiednia wysokość kaucji

Przykład Niemiec pokazuje, jak istotna w poziomie zwrotów jest wysokość kaucji. System naszych sąsiadów posiada jedną z najwyższych kaucji na świecie, 0,25 euro, i jest jednym z najbardziej efektywnych. Ustawienie kaucji na tak wysokim poziomie motywuje całe społeczeństwo do zwracania opakowań, bez względu na zasobność portfela. Sprawia również, że opakowanie nabiera realnej wartości i jest traktowane, jako zasób, którego nie można wyrzucić do kosza.

Według danych organizacji OECD za 2021 rok o podobnym profilu zarobkowym jak Polacy, są głównie kraje bałtyckie jak Łotwa, Estonia i Litwa[1]. Te państwa zdecydowały się na kaucję w wysokości 0,10 eurocentów. Biorąc te dane pod uwagę, a także analizując poziom zmiany wielkości zarobków w Polsce, kaucja w 2025 roku może wynieść ok. 0,13 eurocentów czyli 0,60zł. Słowacja natomiast względem Polski i krajów bałtyckich z mniejszą średnią rocznych zarobków już teraz podjęła decyzję o 0,15 eurocentach czyli 0,70 zł.

To tylko trzy elementy systemu niemieckiego, które wpłynęły na jego dzisiejszą wysoką efektywność. Jesteśmy jednym z operatorów systemu kaucyjnego w Niemczech i posiadamy doświadczenie w systemach rozszerzonej odpowiedzialności producenta w krajach na całym świecie, w tym także w Polsce, gdzie wspieramy przedsiębiorców od niemal 20 lat.​ Po więcej informacji zapraszamy na https://rev-log.com/pl/system-kaucyjny/ lub do bezpośredniego kontaktu dominika.noskiewicz@rev-log.com.

[1] https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=AV_AN_WAGE (06.09.2022)

Najnowsze wiadomości

Sprawozdawczość zerowa za sieć zbierania pojazdów – czy jest obowiązkowa?

Nie ma obowiązku składania sprawozdania zerowego w zakresie sieci zbierania pojazdów. Należy jednak brać pod uwagę, że jeżeli podmiot pozostaje w rejestrze BDO jako wprowadzający pojazdy, urząd marszałkowski ma prawo wezwać do złożenia wyjaśnień w przypadku braku sprawozdania. Zgodnie z art. 15 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji wprowadzający pojazd sporządza roczne sprawozdanie zawierające […]

CZYTAJ WIĘCEJ​
Szukasz pomysłu na ciekawy materiał dla pracowników z okazji Dnia Ziemi? Wykorzystaj nasz webinar!

Dbanie o środowisko naturalne i racjonalne gospodarowanie zasobami to tematy, które są coraz ważniejsze dla wielu firm i ich pracowników. Jednym z kluczowych elementów takiego podejścia jest właściwa segregacja odpadów. Niestety, wciąż wiele osób, chociaż dostrzega wagę tego zagadnienia, nie wie, jak prawidłowo z nimi postępować. Okazuje się, że dużym wyzwaniem są dla nas na […]

CZYTAJ WIĘCEJ​
RLG wdraża pilotaż systemu kaucyjnego w Serbii w koncepcji smartDRS

Wiele lat funkcjonowania tradycyjnych systemów kaucyjnych ujawniło ich niedoskonałości. Jedną z nich jest wykluczenie sporej części społeczeństwa mieszkającej daleko od większych miejscowości, gdzie skupionych jest najwięcej punktów zbiórki. Serbia zdecydowała się na pilotaż systemu kaucyjnego bazującego na rozwiązaniu Smart DRS, który pozwala na wprowadzenie niezbędnych innowacji. W mieście Zrenjanin w Serbii działa obecnie 20 urządzeń, […]

CZYTAJ WIĘCEJ​
BACK TO MAIN NEWS
menucross-circle linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram